Chứng ngủ rũ (hay còn gọi là chứng Narcolepsy) là một rối loạn giấc ngủ mạn tính đặc trưng bởi việc buồn ngủ quá mức vào ban ngày và những cơn buồn ngủ đột ngột. Những người mắc chứng ngủ rũ thường khó tỉnh ngủ trong thời gian dài, bất kể cảnh ngộ nào. Chứng ngủ rũ có thể gây ra sự đứt quãng nghiêm trọng trong thói quen hàng ngày của bạn.
Chứng ngủ rũ có thể đi kèm với hiện tượng mất trương lực cơ đột ngột (hiện tượng co cứng cơ). Hiện tượng này có thể được kích hoạt nếu người bệnh chịu tác động xúc cảm mạnh. Chứng ngủ rũ xảy ra kèm với tình trạng mất trương lực cơ đột ngột được gọi là chứng ngủ rũ loại 1. Chứng ngủ rũ xảy ra mà không có hiện tượng này được gọi là chứng ngủ rũ loại 2.
Nguyên nhân chuẩn xác của chứng ngủ rũ vẫn chưa được biết đến. Tuy nhiên những nghiên cứu cho thấy những người mắc chứng ngủ rũ loại 1 có nồng độ hypocretin hóa học thấp (hi-poe-KREE-tin). Hypocretin là một chất hóa học thần kinh quan trọng trong não của bạn giúp điều chỉnh sự tỉnh ngủ và giấc ngủ REM.
Nồng độ Hypocretin đặc biệt thấp ở những người gặp phải tình trạng đột ngột mất trương lực cơ (cataplexy), các chuyên gia nghi ngờ đó là do phản ứng tự miễn nhiễm. Một số chuyện gia còn đặt nhái thuyết rằng cũng có khả năng di truyền đóng một vai trò trong sự tăng trưởng của chứng ngủ rũ. Nhưng khảo nghiệm thực tiễn đã cho thấy xác suất chứng rối loạn này truyền từ ba mẹ cho con là rất thấp – chỉ khoảng 1%.
Chứng ngủ rũ là một căn bệnh hiếm gặp và chưa có thuốc chữa trị triệt để. Nếu bạn hoặc người nhà không may mắn gặp phải chứng bệnh này thì đừng để sự lo âu làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Chứng ngủ rũ là một tình trạng mạn tính mà không có cách chữa. Những dấu hiệu và triệu chứng của chứng ngủ rũ có thể trở nên tệ đi trong vài năm đầu sau lúc tăng trưởng bệnh và trở thành bệnh mạn tính.
- Buồn ngủ quá mức vào ban ngày
Người mắc chứng ngủ rũ không kiểm soát được cơn buồn ngủ, họ có thể tình cờ ngủ rũ bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào. Tỉ dụ, bạn có thể đang làm việc hoặc chuyện trò với bạn bè và tình cờ gật gà gật gù ngủ trong vài phút đến nửa giờ. Sự tỉnh ngủ và khả năng hội tụ của bạn có thiên hướng giảm đi trong suốt cả ngày dài.
Lúc bạn thức dậy, bạn cảm thấy sảng khoái, nhưng sau đấy bạn lại tiếp tục cảm thấy buồn ngủ. Buồn ngủ ban ngày quá mức thường là triệu chứng trước tiên xuất hiện và gây rối rắm nhất, khiến người bệnh khó hội tụ và hoạt động hết công suất.
- Đột ngột mất trương lực cơ
Tình huống này còn được gọi là cataplexy (KAT-uh-plek-see). Mất đi trương lực cơ có thể gây ra một số thay đổi về thể chất, từ nói chậm đến suy yếu phần nhiều những cơ trong cơ thể. Tình trạng có thể kéo dài tới vài phút. Cataplexy chẳng thể kiểm soát và được kích hoạt bởi các cảm xúc mãnh liệt, chả hạn như tiếng cười hoặc sự phấn khích, nhưng thỉnh thoảng sự sợ hãi, bất ngờ hoặc tức giận cũng khiến người mắc chứng ngủ rũ đột ngột mất đi trương lực cơ.
Không phải tất cả những ai mắc chứng ngủ rũ đều trải qua cataplexy. Tần suất xảy ra tình huống mất đi trương lực cơ là tùy thuộc vào mỗi bệnh nhân. Một số người mắc chứng ngủ rũ chỉ trải qua một hoặc hai lần tình trạng cataplexy một năm, trong khi các người khác sẽ gặp tình trạng này vô khối lần trong một ngày.
- Bóng đè
Bóng đè được biết đến bằng tên khoa học là chứng tê liệt lâm thời. Nghiên cứu y khoa cho thấy nhiều người bị chứng ngủ rũ trải qua một số lần bóng đè lúc ngủ. Những người mắc chứng ngủ rũ thường gặp phải tình trạng chẳng thể cử động lúc chuyển từ hiện trạng ngủ sang thức. Bóng đè thường kéo dài từ vài giây hoặc vài phút và thường bị đánh đồng với hiện tượng tâm linh ở một số địa phương. Chẳng phải tất cả mọi người bị bóng đè lúc ngủ đều mắc chứng ngủ rũ.
- Ảo giác
Những ảo giác này được gọi là ảo giác hypnagogic nếu chúng xuất hiện trong khi ngủ. Người mắc chứng này thường thấy ngôn ngữ, tiếng động, nhìn thấy người lạ, vật lạ trong phòng. Nếu chúng xảy ra lúc bạn trong quá trình chuyển từ thức sang ngủ thì gọi là ảo giác hypnopompic.
Những ảo giác này có thể đặc biệt sống động và đáng sợ vì bạn có thể không ngủ hoàn toàn lúc bắt đầu mơ và trải nghiệm giấc mơ ấy cực kỳ sống động. Những người mắc chứng ngủ rũ có thể mắc thêm một số dạng rối loạn giấc ngủ khác, chẳng hạn như ngưng thở lúc ngủ và hội chứng chân không yên, thậm chí là mất ngủ.
>>> Danh mục liên quan:
Share this
EmoticonEmoticon